Urlop na żądanie jest urlopem wypoczynkowym, tyle, że udzielanym w szczególny sposób. Urlop na żądanie udzielany jest z ogólnej puli przysługujących pracownikowi dni urlopu wypoczynkowego, a to oznacza, iż z urlopu tego pracownik może skorzystać w terminie, ustalonym z pracodawcą. O ile udzielenie “zwykłego” urlopu wypoczynkowego wygląda z reguły tak, że udziela się go zgodnie z planem urlopów w zakładzie pracy albo na wniosek pracownika, złożony z odpowiednim wyprzedzeniem, tak urlop na żądanie udzielany jest na wniosek pracownika, zgłoszony w dowolnej formie najpóźniej w dniu, w którym pracownik zamierza z tego urlopu na żądanie skorzystać.
Urlop na żądanie 2017 – czy można odmówić?
Urlop na żądanie udzielany jest w trybie, określonym w treści art. 167(2) kodeksu pracy. Należy zaznaczyć, iż samo złożenie wniosku o udzielenie tego urlopu (np. telefonicznie przed rozpoczęciem dniówki pracowniczej) nie oznacza jeszcze że pracownik z tego urlopu może skorzystać. Samo poinformowanie pracodawcy o tym, że zamierza się skorzystać z urlopu na żądanie, nie jest wystarczające. Konieczna jest tu bowiem zgoda pracodawcy. A ten niekoniecznie musi się na urlop na żądanie zgodzić. Prawo do urlopu wypoczynkowego jest jednym z podstawowych uprawnień pracownika, ale nie oznacza to, że pracownik z urlopów wypoczynkowych (w tym urlopu na żądanie) korzysta wedle własnego uznania.
Czy można odmówić urlopu na żądanie? Można. Jeśli zajdą szczególne okoliczności, które powodują po stronie pracodawcy uzasadnioną przyczynę udzielenia pracownikowi urlopu na żądanie, to odmowa jego udzielenia jest uprawniona i usprawiedliwiona. Zanim zatem pracownik rozpocznie korzystanie z urlopu na żądanie, musi otrzymać na to zgodę pracodawcy. A pracodawca z kolei, w sytuacji wystąpienia wyjątkowych okoliczności, może odmówić udzielenia urlopu na żądanie.
Taką uzasadnioną przyczyną odmowy udzielenia urlopu na żądanie jest np. sytuacja, w której pod koniec roku nadzwyczajnie spiętrzyły się zadania i prace do wykonania, w zakładzie pracy odbywa się kontrola, nastąpiła awaria itp. Co istotne – okoliczności te nie mogą być znane wcześniej. Jeśli można było je wcześniej przewidzieć, to pracodawca ma obowiązek tak zorganizować pracę, aby w miarę możliwości urlopów wypoczynkowych, w tym urlopu na żądanie, pracownikom udzielać.
Jeśli za skorzystaniem z urlopu na żądanie nie stoją szczególne okoliczności po stronie pracownika (np. śmierć członka rodziny czy inne poważne zdarzenie osobiste), a także udzielenie urlopu na żądanie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, ten ostatni może odmówić udzielenia urlopu na żądanie. Co ważne – jeśli pracownik, mimo odmowy udzielenia mu urlopu na żądanie 2017, nie stawi się w pracy i samowolnie rozpocznie korzystanie z tego urlopu, taką nieobecność można potraktować jako nieobecność nieusprawiedliwioną, ze wszelkimi tego konsekwencjami, aż do zwolnienia dyscyplinarnego włącznie.
Wniosek o udzielenie urlopu na żądanie 2017 pracownik może złożyć najpóźniej w dniu, w którym zamierza z tego urlopu na żądanie skorzystać. Może to zrobić równie dobrze miesiąc wcześniej. Przepisy kodeksu pracy nie wskazują tu górnej granicy, a jedynie dolną (dzień, w którym pracownik chce z tego urlopu na żądanie skorzystać). Pracownik może wykorzystać w roku 2017 4 dni urlopu na żądanie, przy czym może osobno wykorzystać każdy dzień (jeśli pracodawca się zgodzi i tego urlopu udzieli), a równie dobrze może te 4 dni urlopu na żądanie wykorzystać naraz.