Co Ci się należy po urodzeniu dziecka? To pytanie zadaje sobie wiele przyszłych mam, które jednocześnie na etapie planowania rodziny zastanawia się, czy podoła utrzymaniu dziecka. Warto wiedzieć, że po jego urodzeniu można liczyć na wsparcie państwa. Co Ci się należy po urodzeniu dziecka? Zależnie od tego ile urodzisz dzieci, jaką masz umowę z pracodawcą, jak długo pracujesz lub nie pracujesz, możesz liczyć na różne świadczenia.
Co Ci się należy po urodzeniu dziecka? Zasiłek macierzyński czy kosiniakowe?
Od 2016 roku obowiązują przepisy, zgodnie z którymi przez okres roku świadczenie w wysokości 1000 zł na miesiąc wypłacane jest każdej kobiecie, która urodziła dziecko, jednak nie przysługuje jej zasiłek macierzyński.
Roczne becikowe, tzw. kosiniakowe przysługuje rodzicowi, który nie odprowadzał składek na ubezpieczenie chorobowe, pracował na podstawie umowy o dzieło lub jest studentem albo osobą bezrobotną. Kosiniakowe przysługuje także tym rodzicom, których zasiłek macierzyński wynosiłby mniej, niż 1000 zł na miesiąc. Ma to zastosowanie także w przypadku osób pracujących na umowę zlecenie (pisaliśmy m.in. tutaj: ile można zarobić na umowie zlecenia), rolników oraz prowadzących działalność gospodarczą. W takim przypadku dochodzi do wyrównania zasiłku do kwoty 1000 zł miesięcznie.
Kosiniakowe przysługuje przez rok, jeśli urodziłaś jedno dziecko. Z kolei po urodzeniu:
- 2 dzieci – przysługuje przez 65 tygodni,
- 3 dzieci – przysługuje przez 67 tygodni,
- 4 dzieci – przysługuje przez 69 tygodni,
- więcej niż 4 dzieci – przysługuje przez 71 tygodni.
Wniosek o kosiniakowe można złożyć w instytucjach gminnych (np. ośrodkach pomocy społecznej) albo przez Internet. Pamiętaj, aby złożyć go w ciągu 3 miesięcy od porodu. Jeżeli zgłosisz się po przekroczeniu terminu, świadczenie zostanie wypłacone od momentu złożenia wniosku.
Jeżeli posiadasz zatrudnienie, np. w formie umowy o pracę i odprowadzasz składki na ubezpieczenie chorobowe, to przysługuje Ci zasiłek macierzyński. Wysokość zasiłku macierzyńskiego zależy od terminu, w którym złożysz wniosek. Istnieją 2 opcje:
- Pierwsza występuje, gdy złożysz wniosek w ciągu 21 dni od porodu o cały wymiar urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego. Wtedy zasiłek macierzyński przez cały okres będzie przysługiwał Ci w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku,
- Druga opcja jest wtedy, kiedy złożysz wniosek po przekroczeniu 21 dni od porodu. Wówczas przez okres urlopu macierzyńskiego, czyli 20 tygodni otrzymasz zasiłek w wysokości 100% przeciętnego wymiaru wynagrodzenia za okres 12 miesięcy.
Równie wysoki zasiłek macierzyński przysługuje Ci za okres 6 pierwszych tygodni urlopu rodzicielskiego po urodzeniu jednego dziecka. Za pozostały okres, czyli 26 tygodni zasiłek wynosi 60% podstawy wymiaru.
Zasiłek macierzyński (pisaliśmy m.in. tutaj kiedy ZUS wypłaci zasiłek) przysługuje także przez okres urlopu rodzicielskiego, który następuje po urlopie macierzyńskim. Rodzice mogą dzielić się tym urlopem tak, aby każde z nich wykorzystało jego część. Mogą również wykorzystać go w tym samym czasie, jednak wyniesie on wtedy jedynie 16 tygodni. W celu skorzystania z urlopu podzielonego na części, musisz bezpośrednio po urlopie macierzyńskim wykorzystać jego pierwszą część, trwającą minimum 6 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka. W innym wypadku urlop przepadnie. Potem każda część urlopu rodzicielskiego nie może być krótsza, niż 8 tygodni.
Długość urlopu rodzicielskiego również zależy od liczby urodzonych dzieci i wynosi:
- 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- 34 tygodnie w przypadku urodzenia więcej, niż 1 dziecka.
Warto wiedzieć, że urlop macierzyński jest urlopem obowiązkowym – nie można z niego zrezygnować. W przypadku urodzenia jednego dziecka, trwa 20 tygodni, z czego 6 tygodni można wykorzystać jeszcze przed porodem. Można go jednak skrócić do 14 tygodni, jeżeli pozostałe 6 wykorzysta ojciec dziecka. Oboje rodziców muszą wyrazić na to pisemną zgodę.
Co Ci się należy po urodzeniu dziecka? Zasiłek wychowawczy
Do bezpłatnego urlopu wychowawczego ma prawo rodzic zatrudniony przez co najmniej 6 miesięcy – do czasu tego wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Jeśli przebywasz na urlopie wychowawczym, możesz złożyć wniosek o dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem. Zasiłek ten wynosi maksymalnie 400 zł miesięcznie.
Warto wiedzieć, że gdy oboje rodziców przebywa na urlopie, zasiłek może otrzymać tylko jeden z nich. Można go pobierać przez okres 24 miesięcy w przypadku opieki nad jednym dzieckiem, a przez 36 miesięcy w trakcie opieki nad większą liczbą dzieci. Jeśli opiekujesz się dzieckiem z niepełnosprawnością, zasiłek przysługuje Ci przez okres 72 miesięcy.
Teraz kolejne świadczenie z serii Co Ci się należy po urodzeniu dziecka – becikowe.
Becikowe
Becikowe przysługuje osobom, które posiadają ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli dochód w rodzinie na jednego członka nie przekracza 1922 zł netto na miesiąc.
Wniosek o jednorazowe becikowe należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od urodzenia dziecka. Razem z wnioskiem musisz złożyć także zaświadczenie, że byłaś pod opieką lekarza medyczną najpóźniej od 10 tygodnia ciąży. Ponadto konieczne jest przedłożenie dowodu osobistego, aktu urodzenia dziecka albo dzieci, zaświadczenie z urzędu skarbowego o dochodzie rodziny, zaświadczenie dotyczące wysokości składek. Należy także złożyć pisemne oświadczenie drugiego rodzica, że nie otrzymał on wcześniej zasiłku porodowego, ani nie wnioskuje o niego równolegle.
Rozwiązanie umowy o pracę na urlopie wychowawczym
Warto wiedzieć, że podwójną kwotę becikowego można uzyskać w przypadku, gdy dochód netto rodziny nie przekracza 539 zł miesięcznie na osobę albo 625 zł w rodzinach z niepełnosprawnym dzieckiem.
Z kolei niektóre gminy przyznają becikowe samorządowe. Informacji na ten temat szukaj w urzędach miasta lub powiatu. Świadczenie gminne nie stanowi standardu i obowiązuje jedynie w niektórych rejonach kraju.
W przypadku odmownej decyzji, przysługuje Ci prawo do złożenia odwołania do samorządowego kolegiom odwoławczego. Odwołanie należy złożyć w terminie 14 dni otrzymania decyzji. Składa się je w siedzibie organu, który odmówił wypłacenia świadczenia. Złożenie odwołania jest bezpłatne.
A jeszcze co ci się należy po urodzeniu dziecka? Świadczenie 500 zł na dziecko
500+
Świadczenie 500 plus przyznawane jest na pierwsze i każde kolejne dziecko bez kryterium dochodowego. Na prawo do świadczenia nie wpływa również pobieranie alimentów. 500 + przysługuje na dziecko do 18 roku życia.
Rezygnacja z urlopu wychowawczego
Wniosek można składać przez internet – za pośrednictwem Portalu Informacyjno-Usługowego Emp@tia, PUE ZUS albo bankowości elektronicznej. Możesz także złożyć go w formie tradycyjnej, np w ośrodku pomocy społecznej albo w urzędzie miasta lub wysłać pocztą.
Informację o przyznaniu decyzji otrzymasz na e-mail podany we wniosku. Jeżeli potrzebna Ci wersja papierowa, musisz zgłosić się do urzędu, który przyznał prawo do świadczenia wychowawczego, np. urzędu miasta lub gminy, który przyznał 500 plus.
Co Ci się należy po urodzeniu dziecka? Zasiłek rodzinny
Zasiłek rodzinny przysługuje rodzicom, u których w rodzinie dochód na jednego członka nie przekracza 674 zł albo 764 zł – jeżeli jedna osoba posiada orzeczenie o niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje do ukończenia przez dziecko:
- 18 roku życia,
- nauki w szkole, ale nie dłużej niż do 21 roku życia,
- 24 roku życia, jeśli kontynuuje ono naukę oraz legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje w wysokości:
- 95 zł na dziecko do ukończenia 5 roku życia,
- 124 zł na dziecko od 5 do ukończenia 18 roku życia,
- 135 zł na dziecko powyżej 18 roku życia do ukończenia 24.
Warto wiedzieć, że obecnie istnieje zasada „złotówka dla złotówkę”. Według niej rodzina, która przekracza próg dochodowy nie zostaje automatycznie pozbawiana zasiłku. Jej świadczenie zostaje pomniejszone o kwotę, o jaką został przekroczony próg dochodowy.
Teraz kolejna sprawa – co Ci się należy po urodzeniu dziecka? Dodatki do zasiłków rodzinnych
Dodatki do zasiłków rodzinnych
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka wynosi od 193 zł do 386 zł, zależnie od ilości urodzonych dzieci. Dodatkowo 80 zł jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności. Nie więcej jednak, niż +160 zł na wszystkie dzieci. Dodatek ten może zostać przyznany maksymalnie na dwoje dzieci.
Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w wielodzietnej rodzinie, który wynosi 95 zł miesięcznie na 3 i kolejne dziecko.
Dodatek z tytuły kształcenia oraz rehabilitacji niepełnosprawnego dziecka, który wynosi 95 zł miesięcznie na dziecko do 5 roku życia i 110 zł na miesiąc dla dziecka powyżej 5 do 24 roku życia.
Zasiłek rodzinny – kiedy nie przysługuje?
W ustawie o świadczeniach rodzinnych wymienione są sytuacje, które wykluczają możliwość przyznania zasiłku. Dzieje się tak, jeżeli:
- dziecko albo osoba ucząca się pozostaje w związku małżeńskim,
- dziecko umieszczone zostało w instytucji, która zapewnia całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej,
- osoba, która się uczy, umieszczona została w instytucji, która zapewnia całodobowe utrzymanie,
- dziecko pełnoletnie albo osoba ucząca się uprawniona jest do zasiłku na własne dziecko,
- osobie, która samotnie wychowuje dziecko nie zostało ustalone świadczenie alimentacyjne od drugiego rodzica na podstawie tytułu wykonawczego, który pochodzi lub zatwierdzony został przez sąd.
Od ostatniego przypadku występują wyjątki, m. in. w sytuacji gdy jeden z rodziców nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany albo powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców, zostało oddalone.
Ulga podatkowa na dziecko
Ulgę prorodzinną przyznaje się na każde dziecko, które nie ukończyło 18 roku życia albo 25 – w sytuacji kiedy nadal się uczy, a jego dochód roczny nie przekroczy 3089 zł. Ulgę tą przyznaje się także bez względu na wiek na dzieci, które otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny albo rentę socjalną. Ulgę rozlicza się z rocznym zeznaniem podatkowym. Jej wysokość wynosi:
- 1112,04 zł na pierwsze dziecko,
- 1112,04 zł na drugie dziecko,
- 2000,04 zł na trzecie dziecko,
- 2700,00 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
Już wiesz, co Ci się należy po urodzeniu dziecka. Do złożenia wszystkich wniosków warto przygotować się jeszcze przed rozwiązaniem. W trakcie ciąży możesz skompletować sobie wszelkie niezbędne dokumenty i zapoznać się z wnioskami. Można je pobrać za darmo w urzędzie miasta lub gminy oraz w ośrodkach pomocy społecznej. Bardzo często są również dostępne do pobrania na stronach internetowych tych instytucji.
Pisaliśmy również m.in. ile dostanę na zwolnieniu lekarskim w ciąży, cofnięcie wypowiedzenia z powodu ciąży oraz podwyższenie zasiłku macierzyńskiego. Niebawem kolejne artykuły na temat uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem.
A jeśli interesuje Cię szerzej ta tematyka, zobacz nasze szkolenie online uprawnienia rodzicielskie – pełna nasza oferta szkoleniowa poniżej:
