Porady prawne na każdy dzień

O prawie pracy dla nieprawników
Menu
  • Zatrudnianie
    • Praca
    • czas pracy
    • Rodzicielstwo
    • Kurs kadry i płace online z zaświadczeniem MEN
    • umowy o pracę
    • urlopy
    • wynagrodzenia
    • Zasiłki
    • ZUS i zwolnienia lekarskie
    • Zwolnienie pracownika
  • Prawo
    • Prawo cywilne
    • Prawo rodzinne
    • Prawo administracyjne
    • darmowe porady prawne
    • prawo karne
  • Firma
    • Prawo gospodarcze
    • Prawo spółek
    • Ochrona konsumenta
    • Podatki

Home - Praca - Utrata zaufania do pracownika i rozwiązanie umowy

Utrata zaufania do pracownika i rozwiązanie umowy

13 listopada 2020 Autor

Utrata zaufania do pracownika może być przyczyną wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę, a w ekstremalnych (choć rzadko spotykanych w praktyce przypadkach) może być również przyczyną zwolnienia pracownika w trybie dyscyplinarnym, bez zachowania okresu wypowiedzenia (pisaliśmy więcej tutaj: za co pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie).

Aby jednak utrata zaufania do pracownika mogła stać się przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę czy rozwiązania jej bez wypowiedzenia, musi zostać spełnionych kilka warunków. Pracodawca nie może wskazać w wypowiedzeniu przyczyny: utrata zaufania do pracownika – tak wskazana przyczyna jest zbyt ogólna i stanowi błąd w wypowiedzeniu umowy o pracę, powodujący po stronie pracownika możliwość odwołania się do sądu pracy z dużą szansą na wygraną, a więc przywrócenie do pracy albo odszkodowanie.

Utrata zaufania do pracownika i rozwiązanie z nim umowy o pracę w praktyce mogą sprawić pewne problemy – chodzi tu głównie o uzasadnienie wypowiedzenia. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 30 §4 kodeksu pracy w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

Ta przyczyna wypowiedzenia musi być konkretna, obiektywna, jasna i uzasadniona. Utrata zaufania do pracownika może być taką przyczyną, ale niejako nie samą w sobie. Ona musi być spowodowana konkretnymi działaniami czy zaniechaniami pracownika, a nie wynikać np. z podejrzeń pracodawcy.

Jeśli pracodawca utracił zaufanie do pracownika i na tej podstawie chce go zwolnić, to ma oczywiście do tego prawo, o ile będzie w stanie wykazać, dlaczego to zaufanie do pracownika utracił. Nie może absolutnie być tak, że pracodawca, który po prostu chce się pozbyć pracownika, ale nie ma na niego „haków”, powołuje się na utratę zaufania do pracownika jako ogólną przyczynę, dla której wręcza pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę. Omówmy szerzej to zagadnienie.

Utrata zaufania do pracownika jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę

Jednym z podstawowych obowiązków pracowników, o którym mowa w art. 100 §2 ust. 4 kodeksu pracy jest dbanie o dobro zakładu pracy, ochrona jego mienia oraz zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Utrata zaufania do pracownika może być spowodowana np. faktem, że pracownik ujawnia poufne informacje, będące tajemnicą zakładu pracy.

Aby jednak ta utrata zaufania do pracownika mogła być realną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę, pracodawca musi wykazać, że pracownik te informacje ujawnia. Nie wystarczy tu samo podejrzenie pracodawcy.

Wyobraź sobie taką sytuację. Pracodawca podejrzewa, że jeden z jego pracowników wykorzystuje poufne informacje, do których ma dostęp w zakładzie pracy, w celu działalności konkurencyjnej, np. korzysta z bazy klientów, aby „naganiać ich” zaprzyjaźnionej osobie, prowadzącej podobny do pracodawcy typ działalności. Pracodawca nie złapał pracownika za rękę, ale wszelkie okoliczności wskazują na to, że konkurencja wykorzystuje informacje poufne przedsiębiorstwa, do których oprócz pracodawcy ma wąskie grono pracowników, w tym pracownik podejrzewany o ujawnianie tych informacji.

Czy samo takie podejrzenie może już powodować utratę zaufania, mogącą stać się przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę? Jeśli pracodawca nie ma twardych dowodów, że to właśnie ten określony pracownik ujawnia informacje poufne, to czy sama w sobie utrata zaufania do niego jest wystarczającą przesłanką do wypowiedzenia umowy (o samym zwolnieniu pracownika pisaliśmy szerzej tutaj: kiedy nie można zwolnić pracownika)?

Należy mieć na względzie bardzo ważną rzecz. Zaufanie to subiektywne odczucie. Są osoby ufne, są osoby mniej ufne, a są takie, które wszędzie widzą spiski, nie mają zaufania do nikogo, wszystko muszą kontrolować itp. Dla jednej osoby określone zdarzenie może być czymś pomijalnym, kompletnie bez znaczenia, dla innej już będzie stanowić podstawę do utraty zaufania.

W wyroku z dnia 14 lipca 1999 roku sygn. I PKN 148/99 Sąd Najwyższy uznał, że zaufanie to stan z pogranicza sfer racjonalnej i emocjonalnej, co wyłącza jego pełną obiektywizację.

W relacjach na linii pracodawca – pracownik zaufanie (w obie strony) jest oczywiście bardzo ważne. Pracownik jest podmiotem podporządkowanym w stosunku pracy, ma obowiązek wykonywać polecenia służbowe i generalnie podlega pracodawcy (tu znajdziesz więcej o tym: kiedy pracownik może odmówić pracy). Z drugiej strony zatrudnienie pracownika opiera się na zasadzie ryzyka – pracodawca zatrudniając obcą osobę nigdy nie będzie wiedział do końca, czego się może po niej spodziewać.

Wręczenie pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę z uzasadnieniem w postaci „utrata zaufania do pracownika” jest ryzykowne, jeśli pracodawca nie ma dowodów na to, że jego podejrzenia co do pracownika są słuszne. Sama w sobie utrata zaufania musi być spowodowana konkretnym działaniem czy zaniechaniem pracownika. A odpowiednie uzasadnienie wypowiedzenia umowy o pracę jest bardzo istotne – w razie, jeśli sąd uzna, że przyczyna wypowiedzenia była nieprawdziwa czy pozorna, pracodawca naraża się na odszkodowanie dla pracownika albo przywrócenie pracownika do pracy (ewentualnie uznanie wręczonego wypowiedzenia za bezskuteczne, jeśli sąd pracy zdąży wydać orzeczenie zanim upłynie okres wypowiedzenia)

Jak ustalić okres wypowiedzenia umowy o pracę?

Co ciekawe, pracownik niekoniecznie musi dopuścić się wykroczenia pracowniczego, aby pracodawca utracił do niego zaufanie. W wyroku z dnia 7 września 1999 roku sygn. I PKN 257/99 Sąd Najwyższy stwierdził, iż:

utrata zaufania do pracownika może uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę, mimo że jego zachowanie nie nosi cech zawinienia, jeżeli w konkretnych okolicznościach jest usprawiedliwiona w tym znaczeniu, że od pracodawcy nie można wymagać, by nadal darzył pracownika niezbędnym zaufaniem.

Analizując, czy utrata zaufania do pracownika jest uzasadniona należy brać pod uwagę różne okoliczności, w tym to, czy pracownik zajmuje stanowisko szeregowe, czy kierownicze. Utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej, a ponadto nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń.

W praktyce decydujące znaczenie ma nie sama w sobie utrata zaufania do pracownika, ale przyczyny, które spowodowały to, że pracodawca zaufanie do pracownika utracił. W wyroku z dnia 10 sierpnia 2000 roku sygn. I PK 1/00 Sąd Najwyższy stwierdził, iż Zaufanie pracodawcy ma szczególne znaczenie w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych. Dlatego utrata zaufania pracodawcy do pracownika zajmującego kierownicze stanowisko uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę także wtedy, gdy nie można pracownikowi przypisać winy, jednakże obiektywnie nosi ono cechy naruszenia obowiązków pracowniczych w zakresie dbałości o dobro lub mienie pracodawcy.

Pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę o pracę zatrudnionemu u siebie kierownikowi, z którym zwyczajnie nie jest w stanie się dogadać, powołując jako przyczynę utratę zaufania do pracownika. Choćby kierownik nie naruszył swoich obowiązków pracowniczych, to może mieć inną niż pracodawca koncepcję zarządzania podległymi sobie pracownikami. Pracodawca ma prawo się z tym nie zgadzać.

Ciekawie w powyższym kontekście brzmi wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2018 roku sygn. II PK 75/17, w którym Sąd Najwyższy stwierdził, iż utrata zaufania do pracownika może być przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, zwłaszcza gdy chodzi o osobę zajmującą stanowisko kierownicze oraz iż współpraca osób wykonujących funkcje kierownicze wymaga koncyliarnego charakteru, pozwalającego wyzwolić synergię wysokich kwalifikacji zawodowych i doświadczenia biznesowego. Zaufanie do osób na stanowiskach kierowniczych jest niezbędnym warunkiem efektywnego zarządzania.

Podobnie w wyroku z dnia 12 lipca 2001 roku sygn. I PKN 539/00 Sąd Najwyższy stwierdził, iż niemożność porozumienia się i współpracy przełożonego z pracownikiem, wynikająca z ich odmiennej wizji prowadzenia zakładu pracy, wyrażająca się dezaprobatą pracownika dla zmian organizacyjnych i przejawiająca się w sposobie wykonywania obowiązków pracowniczych, może stanowić przyczynę utraty do niego zaufania pracodawcy i uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę.

Utrata zaufania do pracownika musi z czegoś wynikać, musi być czymś spowodowana. I tak naprawdę to przyczyny utraty zaufania stanowią przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę, a nie utrata zaufania sama w sobie.

Jeszcze na marginesie – jeśli utrata zaufania do pracownika jest wskazana jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę, a pracownik się z nią nie zgadza i nie chce przyjąć oświadczenia pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę, to i tak w ten sposób się nie obroni – jeśli pracownik miał możliwość zapoznać się z wypowiedzeniem, ale nie przyjął go, bo się z nim nie zgadza, to nie powoduje to bezskuteczności wypowiedzenia (pisaliśmy więcej tutaj: co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia).

Pracodawca stracił zaufanie do pracownika, ale nie tłumaczy, z jakiego powodu

Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna, obiektywna i jasna dla pracownika. Jeśli pracodawca wskazuje, że przyczyną była utrata zaufania do pracownika, ale jednocześnie nie wskazuje okoliczności, z powodu których to zaufanie do pracownika stracił, to pracownik może bronić się tym, że w istocie nie wie, jaka jest prawdziwa przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę. Utrata zaufania do pracownika jest przyczyną leżącą po stronie pracownika (w przeciwieństwie do przyczyn, leżących po stronie pracodawcy, np. likwidacja stanowiska pracy)

Inaczej będzie jednak, jeśli zanim doszło do wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca podejmował rozmowy z pracownikiem, informował go o swoich podejrzeniach i okolicznościach, z powodu których traci do pracownika zaufanie. Może się zdarzyć w praktyce, że pracodawca zwróci uwagę pracownikowi na te okoliczności, uprzedzając pracownika, że jeśli pracownik nie poprawi swojego zachowania, skończy się to wypowiedzeniem.

W związku z powyższym, jeśli pracodawca wręcza pracownikowi wypowiedzenie, w którym jako przyczyna wskazana jest utrata zaufania do pracownika, to pracownik wie doskonale, na jakiej podstawie pracodawca to zaufanie do pracownika utracił.

Co jeszcze istotne: działania podważające zaufanie pracodawcy nie muszą być zawinione przez pracownika. Jeśli przykładowo pracownik naruszy swoje obowiązki służbowe nieświadomie, to nie zmienia to faktu, że obowiązki służbowe zostały naruszone. A to z kolei może rzutować na zaufanie pracodawcy do tego pracownika.

Co więcej, pracodawca może utracić zaufanie do pracownika choćby z powodu sytuacji rodzinnej czy osobistej pracownika. Jeśli przykładowo pracownik wchodzi w związek małżeński z osobą prowadzącą działalność konkurencyjną wobec pracodawcy, to siłą rzeczy zaufanie pracodawcy do pracownika może być ograniczone. To jednak za mało na wypowiedzenie umowy o pracę z powodu utraty zaufania, niejako prewencyjnie.

W wyroku z dnia 4 marca 2009 roku sygn. II PK 202/08 Sąd Najwyższy stwierdził, iż utrata zaufania do pracownika może uzasadniać wypowiedzenie definitywne umowy o pracę. Ma to szczególne odniesienie do przypadku utraty zaufania do pracownika zajmującego stanowisko kierownicze, wobec którego stosuje się ostrzejsze kryteria oceny stawianych mu wymagań i oczekiwań.

Już z powyższego wynika, że same okoliczności utraty zaufania mogą być różne. Są pracownicy, których pracodawca musi obdarzyć szczególnym zaufaniem i jeśli zaufanie to zostanie nadszarpnięte, pracodawca ma prawo obawiać się i albo przesunąć pracownika na inne stanowisko albo – w skrajnych przypadkach – wręczyć wypowiedzenie umowy o pracę z powodu utraty zaufania.

Podsumowując – utrata zaufania do pracownika może być uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę, ale nie „sama w sobie”. Pracodawca musi wykazać, z powodu jakich okoliczności to zaufanie do pracownika utracił. W uzasadnieniu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony (bo tylko taka wymaga uzasadnienia przy wypowiedzeniu) pracodawca musi te okoliczności wykazać tak, aby ta utrata zaufania do pracownika nie budziła wątpliwości.

Zaufanie w stosunku pracy jest bardzo ważne. Trudno oczekiwać, że pracownik będzie ufał pracodawcy, który narusza przepisy prawa pracy (np. pracodawca płaci pod stołem czy nie oddaje czasu wolnego za nadgodziny). Z drugiej strony trudno oczekiwać, aby pracodawca ufał pracownikowi, który narusza jeden ze swoich najważniejszych obowiązków – dbanie o dobro zakładu pracy i zachowanie tajemnicy.

Jeszcze jedna rzecz – ta utrata zaufania do pracownika musi być niejako powiązana z przyczynami, które realnie leżą u podstaw wypowiedzenia. Jeśli pracownik naruszył swoje obowiązki, związane np. z przestrzeganiem czasu pracy, to pracodawca nie zwalnia go dlatego, że utracił do niego zaufanie, ale właśnie za nieprzestrzeganie czasu pracy (np. porzucenie pracy – pisaliśmy o tym szerzej tutaj: porzucenie pracy konsekwencje).

Share
Tweet
Email
Prev Article
Next Article
Tags:przyczyny wypowiedzenia utrata zaufania do pracownika

Related Articles

pierwsza praca w życiu
Pierwsza praca w życiu to stres. Z pewnością dużo stresu, …

Pierwsza praca w życiu – podpisanie umowy o pracę

staż z urzędu pracy
Staż z urzędu pracy uregulowany został w przepisach ustawy z …

Staż z urzędu pracy a ciąża, urlop i zwolnienie lekarskie

co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia
Co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia? Czy ono jest wówczas …

Co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia?

Leave a Reply Cancel Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Obserwuj nas

Kategorie

  • ciekawe zawody
  • czas pracy
  • darmowe porady prawne
  • Ochrona konsumenta
  • Podatki
  • Praca
  • Prawo administracyjne
  • Prawo cywilne
  • Prawo gospodarcze
  • prawo karne
  • Prawo rodzinne
  • Prawo spółek
  • Rodzicielstwo
  • Szkolnictwo
  • umowy o pracę
  • urlopy
  • Własna firma
  • wynagrodzenia
  • Zasiłki
  • ZUS i zwolnienia lekarskie
  • Zwolnienie pracownika

Najnowsze artykuły

  • Co grozi za alkohol w pracy i czy pracodawca może badać alkomatem
  • Kim jest merchandiser i na czym polega praca merchandisera – zobacz, czy nadajesz się do tego
  • Za co pracodawca może zwolnić pracownika – 5 najczęstszych powodów
  • Ile może zarobić student? Dowiedz się, gdzie i za ile pracują uczący się
  • Co Ci się należy po urodzeniu dziecka – 5 najważniejszych świadczeń dla młodej mamy
  • Ile można zarobić na umowie zlecenia? Zobacz, na co możesz liczyć pracując na zleceniu
  • Kogo nie można zwolnić z pracy? Zobacz, kiedy szef nie może Cię zwolnić
  • Nadgodziny w sobotę i niedzielę – zobacz, ile płatne i co Ci się należy
  • Nadgodziny przy niepełnym etacie – jak rozliczać
  • Zwolnienie z pracy za plotki – czy jest dopuszczalne?
  • Dodatkowy urlop dla niepełnosprawnych – komu się należy
  • Kiedy ZUS wypłaci zasiłek – w jakim terminie?
  • Rozwiązanie umowy o pracę na urlopie wychowawczym
  • Ciąża na urlopie wychowawczym – czy należy się zasiłek chorobowy i macierzyński?
  • Ile pracownik może chorować, żeby nie stracić pracy?
  • Czy pracownik może odmówić pracy w sobotę?
  • Ekwiwalent za urlop 2021 na niepełnym etacie
  • Czy można zwolnić kobietę w ciąży?
  • Wynagrodzenie chorobowe 2021 od pensji minimalnej
  • Kara pieniężna dla pracownika – za co można nałożyć?
  • Rezygnacja z urlopu wychowawczego – zasady
  • Praca na czarno – co grozi pracownikowi – jakie konsekwencje?
  • Obniżenie wynagrodzenia bez zgody pracownika
  • Wyjścia prywatne w godzinach pracy a kodeks pracy
  • Dodatki za nadgodziny 50 i 100 procent – kiedy przysługują i jak się liczy
  • Utrata zaufania do pracownika i rozwiązanie umowy
  • Likwidacja stanowiska pracy jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę
  • Kiedy pracownikowi należy się odprawa – 3 najczęstsze przypadki
  • Praca w weekendy a kodeks pracy
  • Staż z urzędu pracy a ciąża, urlop i zwolnienie lekarskie
  • Kiedy nie można zwolnić pracownika?
  • Umowa na okres próbny a urlop a żądanie
  • Praca 6 dni w tygodniu – czy to jest dopuszczalne?
  • Obniżenie etatu a urlop wypoczynkowy
  • 2800 brutto ile to netto na pełnym etacie i na pół etatu?
  • Co pracownik traci na urlopie bezpłatnym
  • Praca w niedziele i święta – zasady rekompensaty
  • L4 w pierwszym miesiącu pracy – co się należy
  • Ile pracownik ma urlopu wypoczynkowego – zawsze 20 albo 26 dni?
  • Za co pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie?
  • Co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia?
  • L4 w ciąży – kto płaci i jak liczyć i ile się należy
  • Czas wolny za nadgodziny – zasady oddawania
  • Opuszczenie stanowiska pracy bez zgody pracodawcy – co za to grozi?
  • Kiedy powiedzieć pracodawcy o ciąży?
  • Pensja w pierwszej pracy – ile można zarobić w pierwszej pracy?
  • Urlop wypoczynkowy w pierwszej pracy w życiu
  • Pierwsza praca w życiu – podpisanie umowy o pracę
  • Jak pracownik może rozwiązać umowę o pracę?
  • Pracodawca płaci pod stołem – co za to grozi?
  • Czy pracownik może dostać na rękę mniej niż minimalna?
  • Ile pracownik kosztuje pracodawcę
  • Zatrudnienie bezrobotnego – dofinansowanie miejsca pracy
  • Premia uznaniowa i premia regulaminowa – jakie są różnice
  • Porzucenie pracy – jakie konsekwencje?

Najczęściej szukane:

akta osobowe pracownika błędna cena towaru czas na wydanie świadectwa pracy czas wolny za nadgodziny czynny żal dziedziczenie długów spadkowych dziedziczenie ustawowe dzień wolny za święto w sobotę długi podatkowe egzekucja komornicza konsumenci kradzież prądu obowiązek informacyjny odsetki za opóźnienie odwołanie od decyzji lekarza odwołanie pracownika z urlopu okulary dla pracownika pierwsza praca w życiu pozbawienie władzy rodzicielskiej praca na zwolnieniu lekarskim praca w soboty praca w weekendy prawo odmowy zeznań przyczyna dyscyplinarki rodzina zastępcza ruchomość zajęta równowaga stron w umowie sklep internetowy spadki sprzedaż ruchomości ulga za złe długi umowa zlecenia Umowa zlecenia a umowa o pracę umowa zlecenie a emerytura uszkodzony towar utrata uprawnień wypowiedzenie umowy zlecenia władza rodzicielska zakup towaru z wadami zakupy na odległość zasiłek dla bezrobotnych zmiana sędziego zmiana warunków umowy Zwolnienie pracownika za nienależyte wypełnianie obowiązków świadectwo pracy

Strony

  • Darmowa pomoc prawna – darmowe porady prawne
  • O NAS
  • Pliki cookies

Porady prawne na każdy dzień

O prawie pracy dla nieprawników
Copyright © 2021 Porady prawne na każdy dzień
Wsparcie SPD
Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.ZgodaWięcej o ciasteczkach