Co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia? Czy ono jest wówczas skuteczne i w rezultacie swój bieg rozpocznie okres wypowiedzenia i umowa o pracę rozwiąże się? A może brak podpisu pracownika na wypowiedzeniu skutkuje jego nieważnością i nieskutecznością? Ponieważ wielu pracowników ma tu wątpliwości i mylnie myśli, że jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia, to nie wywoła ono skutku, zajmijmy się tym tematem.
Co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia? Nic, umowa i tak się rozwiąże z upływem wypowiedzenia. A teraz szczegółowo, dlaczego odmowa przyjęcia wypowiedzenia umowy o pracę przez pracownika jest bezskuteczna i wcale nie chroni go przed zwolnieniem.
Co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia? Skutki odmowy przyjęcia wypowiedzenia
Omówmy najpierw kwestię samego wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednym ze sposobów rozwiązania stosunku pracy, wskazanym w przepisie art. 30 §1 pkt 2 kodeksu pracy. Stosownie do powołanego przepisu umowa o pracę rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem).
Sprawdź także: Zatrudnienie przez urząd pracy zasady
Wypowiedzenie umowy o pracę może drugiej stronie stosunku pracy wręczyć zarówno pracownik, jak i pracodawca.
Wypowiedzenie umowy o pracę nie rozwiązuje umowy o pracę natychmiast – po wręczeniu wypowiedzenia drugiej stronie umowy o pracę swój bieg zaczyna okres wypowiedzenia, a dopiero po jego upływie umowa o pracę rozwiązuje się.
Czytaj także: Urlop na okresie próbnym
Długość okresu wypowiedzenia uzależniona jest – w przypadku umowy na okres próbny – od czasu, na jaki umowa została zawarta, z kolei w przypadku umów o pracę na czas określony i nieokreślony długość okresu wypowiedzenia uzależniona jest od stażu pracy pracownika u tego pracodawcy.
Za chwilę wrócimy do tych okresów wypowiedzenia, wcześniej jednak wymogi formalne wypowiedzenia – wypowiedzenie umowy o pracę musi spełniać wymogi formalne, musisz o tym pamiętać, szczególnie jeśli to twoja pierwsza praca w życiu, a zastanawiasz się, jak pracownik może rozwiązać umowę o pracę.
Wypowiedzenie umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie. Wymóg formy pisemnej wypowiedzenia zawarty jest w przepisie art. 30 §3 kodeksu pracy:
Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie.
Nie oznacza to jednak, że ustne wypowiedzenie umowy o pracę jest nieskuteczne. Ono jest skuteczne. Zarówno pracodawca, jak i pracownik muszą o tym bezwzględnie pamiętać. Ustne wypowiedzenie umowy o pracę jest skuteczne w tym sensie, że swój bieg rozpoczyna okres wypowiedzenia, a po jego upływie umowa o pracę rozwiąże się. W zasadzie tutaj odpada pytanie, co, jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia – on nie ma czego podpisywać, wypowiedzenie dotarło do niego w formie ustnej.
Sprawdź także: Ile dni pracodawca może się spóźnić z wypłatą?
Oczywiście jeśli wypowiedzenie umowy o pracę nie zostało dokonane w formie pisemnej, to obarczone jest wadą, ale nie oznacza to, że ono jest nieskuteczne. Do tego jeszcze, jeśli wypowiedzenie umowy o pracę pochodzi od pracodawcy, a dotyczy umowy o pracę na czas nieokreślony, pracodawca musi wskazać przyczynę wypowiedzenia. Ta przyczyna wypowiedzenia musi być konkretna, obiektywna, zrozumiała dla pracownika, ale taką przyczynę również pracodawca może pracownikowi wskazać w formie ustnej.
Oczywiście pracownik ma prawo odwołać się od wypowiedzenia do sądu pracy, skarżąc brak zachowania formy pisemnej. Natomiast – trzeba pamiętać – ustne wypowiedzenie umowy o pracę jest skuteczne. Jeśli pracownik odwoła się od niego do sądu pracy, a na odwołanie się od wypowiedzenia do sądu pracy ma 21 dni, to sąd może np. przyznać mu odszkodowanie za wadliwe rozwiązanie umowy o pracę na drodze wypowiedzenia.
Pracownik nie chce podpisać wypowiedzenia. Czy pracownik musi podpisać wypowiedzenie?
Odmowa podpisania wypowiedzenia przez pracownika również nie przyniesie skutku. Jeśli pracownik zastanawia się, co, jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia, to w tym zakresie decydujące z punktu widzenia prawa znaczenie ma to, kiedy wypowiedzenie może zostać uznane za doręczone.
Sprawdź także: ZUS wypłata chorobowego termin
Otóż wypowiedzenie umowy o pracę uważa się za doręczone z chwilą, w której pracownik mógł zapoznać się z jego treścią. Tu nie chodzi o to, że pracodawca wręcza pracownikowi wypowiedzenie, a pracownik musi potwierdzić odbiór, bo inaczej to wypowiedzenie będzie nieważne czy nieskuteczne.
Przykładowo – pracodawca czy kadrowa wzywa pracownika „na dywanik” i wręcza mu wypowiedzenie umowy o pracę. Pracownik oświadcza, że nie pokwituje jego odbioru. Nie ma absolutnie żadnego znaczenia – pracownik miał możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia woli pracodawcy, a że z tej możliwości nie skorzystał, to już „jego problem”. Wypowiedzenie uważane jest za skutecznie doręczone, a więc swój bieg rozpoczyna okres wypowiedzenia.
Kadrowa czy pracodawca na tę okoliczność sporządza notatkę urzędową, w której opisuje okoliczności towarzyszące wręczeniu pracownikowi oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Oczywiście samego wypowiedzenia można dokonać również w obecności świadka, ale tu już trzeba zwrócić uwagę na przepisy dotyczące ochrony danych osobowych i RODO:
Wypowiedzenie umowy o pracę to jednostronne oświadczenie woli pracodawcy albo pracownika, które jedna strona stosunku pracy składa drugiej i które ma doprowadzić do rozwiązania umowy o pracę. Na wręczenie wypowiedzenia umowy o pracę nie jest potrzebna zgoda osoby, której to wypowiedzenie jest wręczane. W przeciwieństwie do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, które wymaga zgodnej woli i porozumienia pracodawcy i pracownika, wypowiedzenie umowy o pracę to czynność jednostronna.
Brak drugiej zgody na przyjęcie wypowiedzenia umowy o pracę nie oznacza, że jest ono nieskuteczne. Jeśli pracownik odmawia przyjęcia wypowiedzenia, to i tak ono jest skuteczne – swój bieg rozpoczyna okres wypowiedzenia. W praktyce kadrowej pewne problemy może stworzyć udokumentowanie tego wręczenia wypowiedzenia – więcej o tym za chwilę.
Jeśli interesuje Cię szerzej ten temat, kiedy się zaczyna i kiedy kończy okres wypowiedzenia, zapraszamy do lektury tego artykułu:
Co, jeśli pracownik odmawia przyjęcia wypowiedzenia do rąk własnych? Tu również nie ma skutku w postaci nieskuteczności. Wypowiedzenie umowy o pracę pracodawca może doręczyć pracownikowi nie tylko do rąk własnych pracownika – może wysłać wypowiedzenie pocztą, kurierem itp. Jeśli wypowiedzenie umowy o pracę pracodawca wręcza pracownikowi do rąk własnych pracownika, nie jest konieczne potwierdzenie odbioru przez pracownika, ani nawet potwierdzenie zapoznania się z treścią wypowiedzenia.
W wyroku z dnia 6 listopada 1980 roku sygn. I PRN 109/80 Sąd Najwyższy potwierdził, iż wypowiedzenie umowy o pracę jest złożone z chwilą, w której pracownik miał możliwość zapoznania się z jego treścią. Co ciekawe, w wyroku z dnia 16 marca 1995 roku sygn. I PRN 2/95 Sąd Najwyższy uznał, że aby wypowiedzenie było skuteczne pismo o rozwiązaniu umowy musi być nie tylko okazane, ale i odczytane.
Obecnie jednak powszechnie wychodzi się z założenia, że jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia, wręczonego mu przez pracodawcę, to ono jest uznane za skutecznie doręczone. Nie ma znaczenia, czy pracownik chociażby zapoznał się z jego treścią – mógł to zrobić. Nie może potem twierdzić, że nie wiedział, czego dotyczy dokument wręczany przez pracodawcę.
A co, jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia, ale pracodawca nie będzie miał świadków, że próbował to wypowiedzenie pracownikowi wręczyć? Jeśli pracodawca będzie w stanie udowodnić, że usiłował wręczyć pracownikowi wypowiedzenie, ale pracownik odmówił przyjęcia wypowiedzenia, to ono jest skuteczne.
W kwestii skuteczności wypowiedzenia w razie, jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia decydujące znaczenie mają przepisy kodeksu cywilnego. Art. 300 kodeksu pracy odsyła w tym zakresie do przepisu art. 61 §1 kodeksu cywilnego: oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.
A co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia w tym sensie, że nanosi na nim adnotację, że odmawia jego przyjęcia? Czy takie wypowiedzenie można uznać za skuteczne, skoro pracownik odmawia przyjęcia oświadczenia woli pracodawcy?
Tak, w tej kwestii również wypowiadał się Sąd Najwyższy, stwierdzając w wyroku I PKN 45/00 z dnia 26 września 2000 roku, że jeżeli pracownik odmawia przyjęcia przesyłki i czyni na niej własnoręczną adnotację o tej decyzji, należy uznać, iż pracodawca skutecznie złożył oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę. Pracownik mógł bowiem zapoznać się z tym oświadczeniem, a odmawiając przyjęcia przesyłki poleconej zawierającej oświadczenie pracodawcy pozbawił się możliwości zapoznania się z treścią tego pisma, w tym z pouczeniem o terminie i sposobie złożenia odwołania do sądu pracy.
Pracownik odmawia przyjęcia wypowiedzenia, bo jest pod ochroną przed wypowiedzeniem
W praktyce może zdarzyć się sytuacja, w której pracodawca chce wręczyć pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę, choć z założenia jest to niedopuszczalne. Przykładowo ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę może dotyczyć pracownicy w ciąży.
Zgodnie z art. 177 §1 kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. O ciąży pracownicy pisaliśmy więcej tutaj: kiedy powiedzieć pracodawcy o ciąży – tu masz szersze informacje w tym zakresie.
Podobnie ochrona przed wypowiedzeniem dotyczy pracownika w wieku ochronnym przed emeryturą (art. 39 kodeksu pracy: pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku) czy też pracownika w okresie jego usprawiedliwionej nieobecności (art. 41 kodeksu pracy: Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia).
Są również inne przypadki, w których wręczenie pracownikowi wypowiedzenia jest niedopuszczalne. Może się jednak zdarzyć, że mimo to pracodawca wręczy pracownikowi wypowiedzenie. No i co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia powołując się właśnie na przepisy ochronne, mające w danej sytuacji zastosowanie?
Pracodawca może swoje wypowiedzenie cofnąć, ale jeśli tego nie zrobi, to ono zostało skutecznie pracownikowi doręczone. Oczywiście jeśli pracownik odwoła się do sądu pracy, to taką sprawę wygra i sąd pracy przywróci go do pracy albo orzeknie na rzecz pracownika stosowne odszkodowanie (art. 45 §1 kodeksu pracy)
A co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia i odwołuje się od niego do sądu pracy? Czy ma w ogóle taką możliwość, skoro wcześniej odmówił przyjęcia wypowiedzenia? Oczywiście może odwołać się od niego do sądu pracy, bo ono – jak już wielokrotnie wspomnieliśmy – zostało skutecznie doręczone i brak podpisu pracownika na wypowiedzeniu nie ma żadnego znaczenia.
Warto w tym kontekście przytoczyć wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2004 roku sygn. I PK 429/03, w którym Sąd Najwyższy stwierdził, iż pracownik, który bez usprawiedliwionych przyczyn odmówił przyjęcia pisma wypowiadającego mu umowę o pracę, zgodnie z wymogami k.p., nie może domagać się przywrócenia terminu do wniesienia odwołania do sądu ani powołać się na to, że pracodawca nie poinformował go o możliwości, terminie i trybie odwołania.
Co jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia, bo pracodawca wysłał je pocztą? Tu również nic – jeśli przesyłka została wysłana na prawidłowy adres, listonosz awizował ją dwukrotnie i wróciła ona do pracodawcy jako niepodjęta w terminie, to dniem wręczenia wypowiedzenia będzie dzień upływu drugiego awiza, gdyż był to ostatni dzień, w którym pracownik mógł zapoznać się z treścią wypowiedzenia.
Odmowa odbioru pisma czy też nieodebranie pisma z placówki pocztowej, mimo jej dwukrotnego awizowania, nie ma wpływu na skutek złożenia oświadczenia woli. Awizowanie przesyłki stwarza bowiem domniemanie możliwości zapoznania się adresata z treścią pisma zawartego w przesyłce.
Pracownik może się oczywiście próbować obronić, że nie był w stanie odebrać wysłanego do niego pisma – wypowiedzenia umowy o pracę, gdyż np. przebywał w szpitalu i nie miał możliwości odebrania przesyłki, ale w tym wypadku nie ma to znaczenia dla ważności samego wypowiedzenia – ono zostało skutecznie doręczone, swój bieg rozpoczyna okres wypowiedzenia, a po jego upływie umowa o pracę rozwiąże się.
Fakt odmowy przyjęcia wypowiedzenia przez pracownika nie ma najmniejszego wpływu na jego skuteczność, pod warunkiem, że samo oświadczenie zostało złożone pracownikowi w sposób umożliwiający mu zapoznanie się z jego treścią. Za moment jego doręczenia uznaje się pierwszy moment, w którym pracownik miał możliwość się z nim zapoznać.
Podsumowując: co, jeśli pracownik nie podpisze wypowiedzenia? Nic, ono jest skuteczne, swój bieg rozpoczyna okres wypowiedzenia, a po jego upływie umowa o pracę rozwiąże się. Po rozwiązaniu umowy o pracę pracownik – poza oczywiście poszukiwaniem nowego zatrudnienia, może zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna i jeśli na etacie zarabiał przynajmniej pensję minimalną i przepracował przynajmniej 12 miesięcy w ciągu ostatnich 18 miesięcy, przysługuje mu zasiłek dla bezrobotnych. Jeśli natomiast zarabiał mniej niż pensja minimalna albo pracował krócej, nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych.
Czy trzeba podpisać wypowiedzenie? Czy można nie podpisać wypowiedzenia?
Czy pracownik musi podpisać wypowiedzenie? Nie musi. Ważne, aby miał możliwość zapoznania się z jego treścią i wypowiedzenie to uznaje się za doręczone. Czy wypowiedzenie trzeba podpisać? Nie, ale to nie ma znaczenia, w szczególności nie można powoływać się na to, że skoro nie zostało podpisane, to znaczy, że nie zostało wręczone.
Tu pisaliśmy: czy pracownik może dostać mniej niż minimalna, a tutaj: pensja w pierwszej pracy i urlop wypoczynkowy w pierwszej pracy, a tutaj: L4 w ciąży. Niebawem kolejne wpisy.