za co pracodawca może zwolnić pracownika
Za co pracodawca może zwolnić pracownika? Przepisy prawa pracy nie wskazują zamkniętego katalogu przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę czy rozwiązania jej bez zachowania okresu wypowiedzenia. Przyczyny te mogą być różne, a to, za co pracodawca może zwolnić pracownika zależy od wielu kwestii.
Zwolnienie z pracy to bardzo przykre zdarzenie, które wywołuje ogromny stres oraz poczucie niesprawiedliwości. Każdy jednak musi się liczyć, z tym że może stracić pracę. Jest wiele powodów, które mogą zmusić pracodawcę do rozwiązania stosunku pracy. Czasami przyczyny zwolnienia nie mają związku z pracownikiem, wynikają z redukcji kosztów, likwidacji stanowiska, bankructwa firmy (pisaliśmy m.in. tutaj: odprawa dla zwalnianego pracownika).
Bywa również, że pracownik nie nadaje się do pracy na danym stanowisku, nie wywiązuje się z powierzonych zadań, działa na szkodę firmy. W takiej sytuacji zwolnienie jest w pełni uzasadnione. Jakie są najczęstsze powody utraty pracy, za co pracodawca może zwolnić pracownika? A kogo nie można zwolnić z pracy?
Zwolnienie z pracy może nastąpić z wielu powodów (pisaliśmy m.in. tutaj: rozwiązanie umowy o pracę na wychowawczym, tutaj: czy można zwolnić kobietę w ciąży). Pracownik może nie wywiązywać się ze swoich obowiązków, może być nieefektywny lub przyczyniać się pogorszenia atmosfery na stanowisku pracy.
Rozwiązanie stosunku pracy zostało szczegółowe opisane w Kodeksie Pracy. Może odbyć na kilka sposobów, tzn.:
Pracodawca, który rozwiązuje umowę z pracownikiem, zawartą na czas nieokreślony, musi przekazać podwładnemu pisemne wypowiedzenie, zawierające przyczyny zwolnienia. Jeżeli tego nie zrobi, pracownik ma prawo odwołać się do sądu, który może uchylić decyzję o rozwiązaniu stosunku pracy. Każda osoba rozpoczynającą karierę zawodowa powinna wiedzieć, za co pracodawca może zwolnić pracownika. Taka wiedza pozwoli uchronić się przed niesprawiedliwym traktowaniem i pomoże bronić swoich praw.
Artykuł 52 kodeksu pracy budzi postrach wśród pracowników. Oznacza m.in. zwolnienie dyscyplinarne, a to często zwiastuje problemy ze znalezieniem kolejnego zatrudnienia. Zła sława szybko się roznosi i kolejni pracodawcy unikają osób, które zostały zwolnione za naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Badania dowodzą, że najczęstszą przyczyną zwolnienia dyscyplinarnego jest alkohol oraz środki odurzające (pisaliśmy m.in. tutaj: zwolnienie pracownika za alkohol).
Pracownicy, którzy przychodzą do pracy pod wpływem alkoholu lub spożywają w miejscu pracy inne, niedozwolone substancje, kwalifikują się do natychmiastowego zwolnienia. Pijany pracownik może stwarzać niebezpieczne sytuacje, stanowi zagrożenie nie tylko dla siebie, ale i innych, dlatego pracodawca musi podjąć radykalne kroki. Kolejną przyczyną zwolnienia dyscyplinarnego jest wykonywanie przez pracownika innych czynności, niezwiązanych z zajmowanym stanowiskiem.
Zdarzają się osoby, które w czasie pracy na etat wykonują inne prace zarobkowe, oglądają filmy, wysyłają prywatne maile. Wiele osób spędza czas na przeglądaniu mediów społecznościowych, godzinami rozmawia ze znajomymi czy załatwia prywatne sprawy (pisaliśmy m.in. tutaj: zwolnienie z pracy za plotki). W takiej sytuacji pracodawca ma prawo zwolnić pracownika bez wcześniejszego wypowiedzenia. Inne przyczyny zwolnień, które uwzględnia art. 52 KP to popełnienie przez pracownika przestępstwa.
Dość często zdarza się, że pracownicy kradną mienie należące do firmy, niszczą sprzęt, są agresywni w stosunku do innych, ale mogą zostać zwolnieni również wtedy, gdy w wyniku przestępstwa trafią do aresztu. Zwolnienie dyscyplinarne może być również spowodowane zawinioną utratą uprawnień, umożliwiających pracę na danym stanowisku, np. prawa jazdy. Rozstanie z pracodawcą może być wynikiem podejmowania przez pracownika działań, które mogą szkodzić firmie, np. przekazywanie ważnych danych konkurencji.
Art. 52 stosowany jest tylko w ostateczności, ale bywają sytuacje, kiedy jest jedynym słusznym rozwiązaniem. Osoba zwolniona dyscyplinarnie traci prawo do okresu wypowiedzenia, odprawy, nie może również korzystać z zasiłku dla bezrobotnych. Warto wiedzieć, za co pracodawca może zwolnić pracownika z tytułu paragrafu 52 i starać się nie dopuścić do sytuacji, która mogłaby przyczynić się do utraty zatrudnienia.
Zwolnienie z powodu naruszania obowiązków pracowniczych nie zdarza się dość często. Pracodawcy unikają tego sposobu rozstania z pracowniami, wiedzą, że art. 52 będzie stanowił utrudnienie w znalezieniu kolejnego zatrudnienia. Najczęściej umowa rozwiązywana jest polubownie. Pracodawcy wskazują kilka najczęstszych powodów rozstania się z pracownikami. Oto one:
W wieku firmach zdarzają się nieetyczne i niesprawiedliwe praktyki. Pracodawcy pozbywają się osób, które bardzo dobrze pracują, są sumienne, pracowite, komunikatywne. Nie ma przesłanek do ich zwolnienia, ale taki pracownik może być niewygodny, bo wie więcej od szefa i może stanowić dla niego zagrożenie.
Zdarzają się przypadki, że pracodawca zwalnia dobrze wykształconego pracownika, a na jego miejsca zatrudnia osobę o gorszych kwalifikacjach, a zarazem mniejszych wymaganiach finansowych. Czasami wolny etat ma zająć ktoś ze znajomych lub rodziny. W takich sytuacjach warto skonsultować się z Inspekcją Pracy, która sprawdzi, czy istniała realna przyczyna zwolnienia. Jeżeli kontrola wykaże nieprawidłowości, nieuczciwy pracodawca poniesie karę.
Zwolnienie z pracy to przykra sytuacja, zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Obie strony mogą czuć się niezręcznie, ale czasami rozwiązanie stosunku pracy wychodzi na dobre. Bywa, że utrata pracy jest dla zwalnianej osoby dużą motywacją, skłania ją do szukania innej pracy, która może okazać się strzałem w dziesiątkę.
Pracodawca, który żegna się z pracownikiem, również przeżywa stres, ale i dla niego może to być szansa znalezienia innej osoby, pasującej do reszty załogi. Rozwiązania umowy o prace nie można traktować jak końca świata. To raczej szansę na lepszą przyszłość i możliwość znalezienia swojego miejsca w świecie. Warto tylko postarać się, aby wypowiedzenie umowy odbyło się na normalnych warunkach, bez wzajemnych żali i pretensji. Odchodząc z pracy, nie warto palić za sobą mostów, bo niegdyś nie wiadomo, co przyniesie przyszłość.
Jeśli jesteś pracodawcą czy osobą zatrudnioną w dziale kadr, a interesuje Cię ta tematyka, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą szkoleniową – Certyfikowane kursy online oraz Kursy online z zaświadczeniem. Zobacz, może uznasz, że nasze szkolenia kadrowo – płacowe pozwolą Ci na poszerzenie swojej wiedzy z zakresu prawidłowego i legalnego zatrudniania i zwalniania pracowników.
Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.
Czytaj więcej
Dodaj komentarz