Fundusze inwestycyjne – plusy i minusy

Fundusze inwestycyjne mają wiele zalet, w szczególności dla początkującego inwestora. Fundusze są łatwo dostępne – w Polsce występuje ich ponad 700. Nic dziwnego, że cieszą się dużym zainteresowaniem. W jaki sposób wybrać odpowiedni fundusz inwestycyjny dla siebie i jak zacząć inwestować?

Czym są fundusze inwestycyjne?

Fundusz inwestycyjny to inaczej przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania. Działaność ich polega na tym, że pobierają środki od inwestorów, a następnie lokują je np. w akcjach, obligacjach, wekslach, itp. Sumy nie muszą być wysokie. Jedna osoba może wpłacać po kilkadziesiąt albo kilkaset złotych. Jeżeli jednak niewielkich inwestorów jest wielu, suma będzie naprawdę pokaźna.

Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych to organ, który tworzy oraz nadzoruje fundusze inwestycyjne. Inwestor uzyskuje certyfikat, który potwierdza uczestnictwo. 

Inwestor przekazuje wybranym funduszom inwestycyjnym określone nadwyżki finansowe, z myślą o zainteresowaniu ich w różne aktywa, dostępne na rynku. Przez fundusz inwestycyjny można inwestować, np.:

• akcje, 
• obligacje,
• obce waluty,
• surowce.

Fundusze inwestycyjne – czym jest FIO?

Najczęściej występującym sposobem inwestowania wspólnego, są Fundusze Inwestycyjne Otwarte. Po zakupie udziału, inwestor dostaje jednostkę uczestnictwa, która udowadnia ulokowanie kapitału. W przypadku FIO każda osoba może zainwestować środki w instrumenty rynku finansowego.

Ponadto ma ona prawo kupić praktycznie nieograniczoną liczbę jednostek. W momencie, gdy będzie chciała zrezygnować z uczestnictwa, może wszystkie udziały odsprzedać, a fundusz inwestycyjny ma obowiązek odkupić je od niej.

Fundusze inwestycyjne otwarte

Fundusze inwestycyjne otwarte są w zasadzie dla każdego. W tym przypadku nie ma w zasadzie żadnej bariery wejścia, a często minimalna kwota do inwestycji wynosi 50 zł. Ten rodzaj funduszu oferowany jest bardzo szeroko. Można w nie zainwestować w każdej chwili, np. przy pomocy platformy inwestycyjnej albo banku. W każdym momencie można także wycofać się z inwestycji.

Fundusze inwestycyjne otwarte oferują wiele strategii inwestycyjnych, np. akcyjne, obligacyjne (pisaliśmy niedawno również: Day trading i Swing trading). Ze względu jednak na ich powszechność, w ramach funduszy otwartych, inwestor nie zainwestuje w niepłynne albo bardzo ryzykowne aktywa, takie jak nieruchomości (pisaliśmy m.in. Inwestowanie w nieruchomości). Ponadto fundusze są zobowiązane do przestrzegania limitów w zakresie koncentracji – za dużo część środków funduszu nie można zostać zainwestowana w papiery jednego emitenta.

Do zalet funduszy otwartych zaliczyć należy łatwy dostęp do informacji. Ten typ funduszy jest zazwyczaj wyceniany każdego dnia. Dzięki temu inwestor każdego dnia będzie znać wartość swojej inwestycji.

Zgodnie z kryterium uczestnictwa, wyróżnia się także inne fundusze inwestycyjne:

• Specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty – jest to typ, którego statut precyzyjnie określa, kto może zainwestować w nim środki. Ponadto często posiada wyszczególnione specyficzne warunki, które stawiane są uczestnikom. Przedmiotem obrotu są m.in. jednostki innych FIO,
• Fundusz inwestycyjny zamknięty – wypuszcza certyfikaty, zamiast jednostek uczestnictwa. Umorzenie ich możliwe jest tylko w określonym czasie. W tym przypadku inwestuje się m.in. w wierzytelności, waluty, udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością czy prawa majątkowe.

Czym jest Fundusz własności pracowniczej?

Fundusz własności pracowniczej jest specyficzną odmianą Specjalistycznego Funduszu Inwestycyjnego Otwartego. Jest tworzony z myślą o pracownikach określonej firmy. Jest to ich sposób na udział w prywatyzacji.

Sprawdź także: Inwestowanie w fundusze inwestycyjne

Kwoty wpłacone przez pracobiorcę oraz jednocześnie inwestora, przeznaczone są na finansowanie zakupu dłużnych papierów wartościowych i w stopniu mniejszym akcji. Ma na celu osiągnięcie dużej stopy zwrotu przy ograniczonymi ryzyku.

Mogą do niego przystąpić jedynie osoby, które określone są w ustawie o komercjalizacji, restrukturyzacji oraz prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego.

Notowania funduszy inwestycyjnych

Decyzję dotyczącą kupna oraz zbycia, najlepiej podjąć, biorąc pod uwagę notowania funduszy inwestycyjnych. Można bardzo łatwo znaleźć je w internecie. Warto wiedzieć, że są na bieżąco aktualizowane. Należy jednak pamiętać, że jest to dłuższa inwestycja, zatem nie należy kierować się chwilowymi spadkami oraz wzrostami.

Na czym polega lokowanie środków w fundusze inwestycyjne?

Fundusze to stosunkowo prosta pod względem mechanizmu działania, forma lokowania środków finansowych. Inwestor nie musi mieć specjalistycznej wiedzy z zakresu rynków finansowych, gdyż wyręczą go w tym doświadczeni oraz wykwalifikowani specjaliści, którzy w jego imieniu będą zajmować pieniędzmi.

Jeśli inwestor zdecyduje się na zainwestowanie środków w wybrany przez niego fundusz inwestycyjny, do niego należy ustalenie odpowiedniej strategii inwestowania, zgodnie z którą będzie mógł działać fundusz.

Jak działają fundusze inwestycyjne?

Środki, które lokowane są w funduszach inwestycyjnych, przyjmują formę jednostek uczestnictwa. Są one wyceniane każdego dnia, a ich wartość zmienia się zależnie od rodzaju funduszu. Jeżeli fundusz inwestycyjny przynosi zysk, rośnie wartość jednostek uczestnictwa, natomiast jeżeli przynosi stratę – maleje. 

Za profesjonalne zarządzanie pieniędzmi inwestora, fundusze mogą pobierać opłatę manipulacyjną, która zazwyczaj jest określonym procentem od przeznaczonego kapitału. Istnieje także opłata za zarządzanie, którą pobiera się z każdą wyceną. Inwestor powinien pamiętać, że zawsze ma możliwość wycofania się z inwestycji i umorzenia wszystkich jednostek uczestnictwa.

Funkcjonowanie funduszy opiera się na budowaniu portfela lokat, który składa się z wielu inwestycji. Z kolei dzięki dużej skali, a także właściwej, przemyślanej dywersyfikacji, inwestor może osiągnąć lepsze efekty, niż w przypadku indywidualnego inwestowania, bez odpowiedniej wiedzy oraz narzędzi.

Koszty inwestowania w fundusze inwestycyjne

Fundusze inwestycyjne są zwykle aktywnie zarządzane przez zarządzającego, który pobiera prowizję. Te koszty wliczone są w cenę funduszu. Większość z nich pobiera opłatę rzędu od 0,5 do 2,0 procent w skali roku. Inwestor powinien sprawdzić to wcześniej, gdyż bieżące opłaty mogą mieć znaczny wpływ na zwrot z inwestycji.

Czym są fundusze ETF?

Fundusze ETF to fundusze, które zarządzane są pasywnie i w Polsce cieszą się bardzo dużą popularnością. Inwestowanie w ETF zyskało wielu zwolenników na całym świecie, ponieważ należy do najłatwiejszych i obarczone jest najmniejszym ryzykiem. To także bardzo skuteczny sposób na gromadzenie zysków w inwestycji (pisaliśmy: Ile można zarobić na ETF).

Działanie ETF jest zbliżone do funkcjonowania tradycyjnych, aktywnie zarządzanych funduszy. Po wpłaceniu pieniędzy na rachunek funduszu, inwestor uzyskuje jednostki uczestnictwa o wartości, która uzależniona jest ceny rynkowej aktywów, stanowiących portfel funduszu. Różnice pomiędzy funduszami ETF, a klasycznymi, wyrażają się z kolei na poziomie sposobu budowania ich portfela.

W przypadku funduszy, które są aktywnie zarządzane, konieczne jest śledzenie bieżących informacji, a także prowadzenie analiz rynkowych, aby dobrać te spółki, które najlepiej rokują. Z kolei jeśli chodzi o fundusz ETF, który zarządzany jest pasywnie, wystarczy nabyć takie akcje do portfela, które wchodzą w skład określonego indeksu, dbając w szczególności o to, aby liczba ich była równa wagom w indeksie. Czyli spółka, która może trafić do portfela, musi znajdować się w składzie indeksu. Taki typ zarządzania funduszem, generuje niższe koszty obsługi, zat niższe są także pobierane opłaty.

Inwestor powinien także pamiętać, że celem funduszu indeksowego, nie jest przebicie indeksu, ale jak najbardziej precyzyjne odwzorowanie go. W praktyce oznacza to, że nabywając określony kawałek indeksu, właściciel oczekiwać może wyników, które będą zbliżone do tych, osiąganych przez określony indeks (pisaliśmy m.in. W co inwestować na giełdzie).

Jak działają fundusze ETF?

Kupując udział, inwestor staje się współwłaścicielem firmy. Kupują fundusz ETF, inwestor kupuje produkt, który jest zgodny z wynikami aktywów bazowych. Kluczową funkcją zarządzającego inwestycjami, jest sprawdzenie wagi produktów w ETF. Monitoruje on również zmiany, mające konsekwencje dla portfela ETF.

Rodzaje funduszy ETF

Dostępne są różne typy ETF, które wykorzystać można do różnych strategii inwestycyjnych. Najbardziej popularne rodzaje ETF-ów, to:

• Indeksowe fundusze ETF, które są powszechne i mają na celu replikację, a także śledzenie indeksów,
• Fundusze ETF na obligacje, które inwestują tylko w obligacje. Mogą być one korporacyjne, rządowe oraz komunalne,
• EFT-y na surowce, które stworzone zostały w celu śledzenia wyników towarów, np. ropa naftowa albo złoto,
• Branżowe fundusze ETF, które podążają za branżą jako całością, np. branżą farmaceutyczną czy ropną,
• Fundusze ETF walutowe, które inwestują w waluty,
• Odwrotne ETF-y, które mają na celu czerpanie zysków ze spadków akcji przez pozycje krótkie.

Jakie są koszty inwestowania w ETF?

Za utrzymanie produktu, wydawca pobiera koszt za zarządzanie. Zazwyczaj jest to zintegrowane z ceną ETF. Koszty zarządzania są zazwyczaj niższe, niż w przypadku inwestycyjnych funduszy i wynoszą od 0,5 procent do 1 procenta.

Poza zintegrowaną opłatą administracyjną, inwestor może także płacić brokerowi koszty transakcyjne przy zakupie albo sprzedaży ETF-ów. Te koszty można znaleźć na stronie usługodawcy, z którym inwestor inwestuje.

Z jakim ryzykiem związane jest inwestowanie w ETF?

Inwestowanie w ETF może być bardzo korzystne, jednak nie jest całkowicie pozbawione ryzyka. Zwykle ETF-y nie są zarządzane aktywnie. Ryzyko związane jest z tym, że nie można przewidzieć zmian, np. przejęcia firmy albo zmiany składu indeksu. Pomimo tego, że fundusze ETF składają się z wyboru produktów, przez co instrument jest zróżnicowany, także czas inwestycji może mieć duży wpływ na zwrot z inwestycji.

Zamiast jednorazowo inwestować większą kwotę i narażać się na koszty swoich papierów wartościowych w jednej chwili, inwestor zamiar tego może zdecydować się na stopniowe inwestowanie w dłuższym okresie czasu. Inwestując mniejsze sumy, np. co miesiąc albo co kwartał, inwestor będzie mniej narażony na cenę płaconą w chwili inwestycji, gdyż zostanie ona raczej uśredniona w dłuższym okresie czasu. Metoda ta znana jest jako uśrednienie jednostkowych kosztów.

Zanim osoba zacznie inwestowanie w ETF, trzeba wziąć pod uwagę szereg różnych czynników. To pomaga inwestorowi określić, jakie chce podjąć ryzyko, a także które produktu będą dla niego najlepsze. Oprócz tego nie zaleca się inwestowania środków z które mogą być potrzebne w krótkim okresie czasu czy zajmowania pozycji, mogących powodować trudności finansowe (pisaliśmy m.in. Jak grać na giełdzie oraz Ile można zarobić na giełdzie).

Fundusze ETF – bezpieczeństwo

Fundusze ETF określić można jako jedne z najbardziej bezpiecznych papierów wartościowych. ETF-y podlegają ścisłej kontroli oraz wielu regulacjom. Fundusze inwestycyjne ETF podlegają dyrektywie UCITS, która jest ogólnoeuropejskim systemem zarządzania funduszami inwestowania wspólnego, a także sprzedaży ich. UCITS ujednolica przepisy, które regulują fundusze w całej Europie, a także wprowadza niezbędne standardy, a także jednolite wymagania ochrony konsumentów.

Większość europejskich funduszy ETF to UCITS, tak jak zdecydowana większość funduszy inwestycyjnych. To oznacza dla inwestorów, że narzędzia, które legitymują się taką etykietą, są kontrolowane i bardziej bezpieczne. Co do zasady to najwyższa możliwa norma ochrony konsumentów.

Jaki fundusz inwestycyjny wybrać? Na co zwrócić uwagę?

Zanim inwestor wybierze fundusz odpowiedni dla siebie, powinien wziąć pod uwagę kilka ważnych czynników, które z pewnością wpłyną na jego wybór.

Cennik

Produkty, które oferowane są przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, nie są dostępne za darmo. Istnieje szereg opłat, z którymi każdy inwestor powinien się zapoznać, np. opłata za umorzenie, za zarządzenie, czasem również nagroda dla danego funduszu za wyrobienie konkretnego wyniku względem benchmarku.

Dlaczego koszty są tak ważne? Zgodnie z badaniami, uwzględniając opłaty za zarządzanie, większość funduszy inwestycyjnych w długim terminie, przegrywa z giełdowymi indeksami, w które bardzo łatwo trader może zainwestować przez EFT-y (pisaliśmy m.in. Trading online). Natomiast jeśli inwestor planuje nabywać udziały w funduszu, systematycznie w niewielkich partiach, lepszym wyborem dla niego będzie fundusz o niższej opłacie za nabycie.

Partner

Na rynku polskim funkcjonuje aż kilkadziesiąt TFI, które różnią się pomiędzy sobą typem oferty, wielkością czy osiągnięciami historycznymi. To, z kim inwestor zamierza robić interesy, jest równie ważne, co sam cennik. Bankowe TFI zazwyczaj są bardziej konserwatywne oraz ukierunkowane na to, żeby trzymać się bliżej benchmarków. Można stwierdzić, że jest to bardziej pewne i stabilne rozwiązanie. Jeśli chodzi o niezależne fundusze inwestycyjne, wynik powyżej benchmarku, częściej stanowi ważny cel.

Każdy fundusz inwestycyjny ma swoich zarządzających. Warto także przynajmniej orientacyjnie zapoznać się z ich doświadczeniem oraz osiągnięciami. Dzięki temu można poznać także ich podejście.

Aktywa funduszu

Większość inwestorów z pewnością pomyśli, że fundusze inwestycyjne o większych aktywach, będą bardziej stabilne i jest w tym dużo prawdy. Zazwyczaj duże fundusze to także fundusze, które inwestują w większe firmy, również z długą historią. Natomiast te małe to takie, które swój debiut miały stosunkowo niedawno i znajdują się na etapie rozwoju.

Początkującym traderom, którzy stawiają na bezpieczeństwo oraz stabilność, zaleca się właśnie większe fundusze inwestycyjne. Natomiast inwestorzy, którzy są bardziej stabilni oraz otwarci na ryzyko, mogą spróbować testowania młodych funduszy, którzy bardzo często na początku swojej drogi, są w stanie wygenerować naprawdę spore wzrosty.

Historyczne stopy zwrotu

Parametr ten może jednak zwodzić. Z jednej strony dostarcza inwestorowi ważnych informacji na temat przeszłości, jednak zazwyczaj każdy ma pewne zapędy do tworzenia przyszłości na podstawie przeszłości, a to może wprowadzić inwestora w błąd.

Historyczne informacje przedstawią, w jaki sposób zachowywał się fundusz inwestycyjny, co porównać można z tzw. benchmarkiem. W zestawieniu z innymi informacjami, inwestor może się dowiedzieć, jak zachowywał się w  trudnych sytuacjach, a także w jaki sposób zachowywali się jego klienci. Wskażą również, jakie były rekordy funduszu odnośnie spadków oraz wzrostów. Dotyczy to zwłaszcza funduszy bardziej ryzykownych, w przypadku których głębokie spadki rzeczywiście mogły się pojawić.

Okres inwestycji

Przed wybraniem funduszu, inwestor powinien określić swoi horyzont czasowy. Jeśli przewiduje, że w ciągu kilku miesięcy będzie potrzebował, które teraz ma zamiar zainwestować, powinien rozejrzeć się za funduszami, cechującymi się niższym poziomem ryzyka, np. obligacje skarbowe krótkoterminowe. W ich przypadku wahania wartości środków będą niższe. Jeżeli inwestor chce zaoszczędzić na emeryturę, powinien przyjrzeć się funduszom emerytalnym.

Nastawienie do ryzyka inwestycyjnego

Z jednej strony ryzyko stanowi szansę na pomnożenie kapitału, jednak z drugiej także możliwość poniesienia wysokiej straty. Decydując się na inwestycje, należy pamiętać, że wartość środków finansowych będzie cały czas się zmieniać. Tego typu wahania są na rynku zjawiskiem naturalnym.

Inwestor powinien określić, jak dużą stratę może ponieść. Na rynku dostępne są setki funduszy inwestycyjnych. Dzięki określeniu poziomu straty, trader może wyeliminować te fundusze inwestycyjne, które na pewno nie będą mu odpowiadać.

Czy inwestowanie w fundusze inwestycyjne jest skomplikowane?

Na początku inwestorom może wydawać się, że informacje, które dotyczą funduszy, nie są zrozumiałe. Jest to zupełnie naturalne, jednak warto wiedzieć, że inwestowanie w fundusze ma dużo większą przewagę nad samodzielnym inwestowaniem, ponieważ nie trzeba na bieżąco cały czas obserwować rynków. Za inwestora robią to eksperci, którzy odpowiedzialni są za zarząd określonym funduszem.

Fundusze inwestycyjne – gdzie kupić i sprzedać?

Osoba, która zaczyna inwestowanie w fundusze inwestycyjne, musi założyć rejestr, a także dokonać wpłaty. Z kolei sprzedaż udziałów związana jest ze złożeniem dyspozycji umorzenia tych jednostek. Suma przeliczona na pieniądze, będzie wypłacona inwestorowi. Można to zrobić w:

• oddziałach bankowych, z którymi TFI związane są przez grupę kapitałową,
• biura maklerskich (pisaliśmy niedawno: Konto maklerskie dla początkujących),
• własnych punktach sprzedaży TFI,
• online, na stronach TFI,
• internetowych platformach inwestycyjnych (pisaliśmy m.in. Platforma tradingowa oraz Platforma inwestycyjna),
• sieciach pośredników finansowych.

Inwestorzy bardzo często wybierają platformy inwestycyjne, przy pomocy których można inwestować. Warto wziąć pod uwagę kilka ważnych czynników, wybierając odpowiednią platformę. Chodzi m.in. o cennik, dostępne aktywa (jeśli inwestor zamierza inwestować w różne aktywa, nie tylko fundusze), itp. Platformy transakcyjne udostępniane są przez brokerów, którzy pobierają za to opłaty.

Dlaczego warto inwestować w fundusze?

Na tle innych form inwestowania, które dostępne są na rynku, fundusze inwestycyjne uważane są za niezwykle korzystne dla inwestorów, z kilku powodów. W szczególności kluczową zaletą funduszy jest ich rentowność. Następnym argumentem, który przemawia za inwestowaniem w nie, jest prostota oraz transparentność.

Inwestowanie w fundusze nie wymaga posiadania specjalistycznej wiedzy, gdyż podejmowanie wszystkich decyzji inwestycyjnych, powierzone zostaje specjalistom.

Duże znaczenie ma również bezpieczeństwo. Fundusze inwestycyjne, a także towarzystwa, które nimi zarządzają, podlegają rygorystycznym prawnym regulacjom, chroniącym interesy konsumentów. Oprócz tego nad bezpieczeństwem czuwają takie instytucje, jak Komisja Nadzoru Finansowego czy depozytariusz, czyli bank.

Aktywa funduszy inwestycyjnych przechowywane są przez depozytariusza, którym może być dom maklerski albo bank. Warto wiedzieć, że nawet bankructwo depozytariusza, nie będzie pociągać za sobą strat dla inwestorów, gdyż przechowywane aktywa funduszu, wyłączone są z masy upadłościowej depozytariusza.

Inwestowanie w fundusze inwestycyjne plusy i minusy

Najważniejsze zalety funduszy inwestycyjnych to:

• wysoka płynność inwestycji,
• poziom ryzyka, który adekwatny jest do profilu klienta,
• wymierne efekty finansowe – podstawowym celem funduszu jest pomnażanie środków jego uczestników; w tym celu fundusze inwestycyjne dokonują takiego doboru lokat, które pozwalają na wypracowanie jak najwyższego zysku, przy założonym ryzyku, jednak żaden fundusz nie gwarantuje osiągnięcia określonego celu inwestycyjnego,

• dywersyfikacja portfela inwestycyjnego – jedną z kluczowych zasad funkcjonowania zasad funduszy inwestycyjnych, jest ograniczenie ryzyka, polegającego na różnicowaniu dokonywanych lokat,
• stały dostęp do sytuacji, która dotyczy funduszu,
• profesjonalne zarządzanie kapitałem – środki finansowe, które zgromadzone zostały przez fundusz inwestycyjny, powierzone zostały profesjonalistom, zarządzającymi pieniędzmi i sposób, który zmierza do realizacji danego celu inwestycyjnego funduszu,

• elastyczność i różnorodność oferty – na rynku jest dostępnych wiele funduszy, które mają różny poziom zysku oraz ryzyka; wynika to z zapotrzebowania, które zgłaszane jest przez inwestorów, oczekujących produktów, które będą zaspokajać indywidualne potrzeby finansowe,
• wygodny dostęp do wielu klas aktywów bazowych – przy pomocy funduszy inwestycyjnych inwestora może inwestować w akcje, towaru giełdowe, obligacje skarbowe oraz korporacyjne, wierzytelności czy nieruchomości; fundusze inwestycyjne pozwalają uczestnikom uzyskiwać dochody właściwe dla określonych segmentów rynku bez przeprowadzania analiz oraz podejmowania samodzielnych i szczegółowych decyzji inwestycyjnych,
• możliwość wyboru strategii inwestycyjnej – możliwe jest zarabianie na wzrostach albo spadkach aktywa bazowego.

Fundusze inwestycyjne mają wiele zalet, w szczególności bezpieczeństwo i możliwość uzyskania wymiernych środków finansowych (pisaliśmy m.in. Bezpieczne inwestowanie na giełdzie). Jak mogłeś się przekonać, inwestowanie w fundusze inwestycyjne ma swoje plusy i minusy, swoje wady i zalety. To dobra forma inwestowania przede wszystkim dla osób początkujących, jednak fundusze będą stanowić także dobry sposób na dywersyfikację portfela inwestycyjnego, również w przypadku osób bardziej doświadczonych.